La muerte de Iván Ilich

Esta novela resistió'l pasu del tiempu y sigue siendo increíblemente actual.

Iván Ilich ye un funcionariu públicu epítome de la clas media: desesperáu por arrimase a l'alta y de diferenciase de la baxa. Entama a padecer una enfermedá a la que los mélicos nun-y topen remediu. Ye consciente de que va morrer, ye inevitable, pero hasta entós nun pensare n'ello. Viviere una vida cómoda, superficial y superflúa: siempre guetando más perres pa dempués gastales, xugando a les cartes, decorando la casa al xeitu de los ricos de verdá. El “quiero y nun puedo” fechu persona. Al final, por embargu, l'avaricia rompió'l sacu. Tou esto llevólu a separtase de la so familia y a aislase.

Lo que sufre Iván ye un mal moral, del espíritu, dalgo que nun.y puen diagnosticar. La falsa clas alta y la vida impostá llevaron-y a esti estáu de turbación mental que fina por somatizar en dolores agúos y punzantes. Naide ta ehí pa él, l'individualismu foi la causa. Sólo nel borde de la muerte llega a ser consciente.

Nestos círculos selectos nun se fala de la muerte, teniendo'l placer al alcanze de la mano, ¿qué sentíu tien pensar que va tener fin? La muerte sólo-yos pasa a los desconocíos y a los probes. Viven escudaos, nuna ñube. L'únicu que nun aparta los güeyos, ye'l mayordomu, Gerasim, pues él nun pretende ser lo que nun ye. Sabe que ye un meru sirviente de la clas baxa, por eso ye la única persona que se preocupa y cuida a Iván. Esto llévame a un tema mui importante: l'aceptabilidá de ciertes aiciones depende del status social. (¡Abaxo'l capitalismu y muerte a les clases sociales!)

Tolstói yera de la corriente anarquista cristiana, y eso vése mui reflexao nel llibru. La salvación y redención d'Iván sólo ye posible a traviés d'un procesu espiritual. Nun se menciona a Dios directamentem pero sí a “una voz” que lu insta a aceptar la muerte inminente (esi gran tema capital de la lliteratura). Negala fai más mal que bien.