Omringd door idioten

Sceptisch begonnen en bijzonder verward en teleurgesteld geëindigd. De schrijfstijl valt te waarderen, alleen leidt ook weer af van de over te brengen boodschap. Het leest meer als een halfbakken roman met platgeslagen anekdotes en short stories dan een dichtgetimmerd psychologisch model. Hieronder wat verder in het oog sprong:

De beschikbaarheid van dit werk is iets wat me al vooraf aan het lezen stuitte, letterlijk in de zin dat het mij onnuttig lijkt dat mensen dit werk tot zich kunnen nemen. In het begin van het boek lijkt de auteur zich hiervan nog bewust: “[...] Alle instrumenten kunnen schadelijk zijn als ze verkeerd worden gebruikt. Het gaat niet zozeer om het instrument, maar om degene die het gebruikt [...]. Beschouw dit boek als een introductie van menselijk gedrag en dialoog. De rest is aan jou.” (p. 19) Een hoopvolle gedachte: welwillende mensen wat leren. Echter aan het einde blijkt het toch meer een ‘u vraagt, wij draaien': “De reden dat ik het boek schreef, is dat ik jarenlang in verschillende situaties [...] de vraag kreeg: waar kan ik hier meer over lezen? [...] Vervolgens heb ik dit boek geschreven [...].” (p. 277). Hier volgt een vrij zwart-wit gesteld effect wat hiervan het gevolg kan zijn, waarbij er naar mijn idee geen ‘gezond midden' bestaat en men altijd naar een van beiden neigt:
1. Lezer beseft dat mensen heel lastig te beschrijven zijn, dat eigenschappen / omgaan met situaties / kleuren waarschijnlijk veranderlijk zijn. Effect: Het boek heeft weinig tot geen concreet nut in de praktijk.
2. Lezer beseft dat hij nu handvatten heeft om mensen te beschrijven. Vervolgens probeert deze anderen in één of meer kleuren te bevatten en gaat leven naar de verwachting dat de beoordeelde personen zo ‘te begrijpen zijn'. Effect: Behavioural confirmation effect / bevestigingsvoordeel / confirmation bias, ofwel: mensen gaan meer leven naar de opvatting die ze van een persoon hebben gekregen.

Verder grapten een vriendin en ik vooraf over de gelijkenis tussen de Griekse humores en de vier kleuren, waarbij ik echt op m'n kop stond toen dat daadwerkelijk een onderbouwing voor deze methode bleek (p. 271). Het boek zelf was wellicht ook niet helemaal geschikt voor diepgaande onderbouwing, maar ik vond het totale gebrek eraan (opgevuld door anekdotes) echt tragisch.

In de hoop tot wetenschappelijke onderbouwing, gezien er dus geen voetnoten of referenties in het boek staan, heb ik alle aangehaalde websites in het boek eens bezocht. Deze beschikbare websites waren echter compleet van commercie doordrenkt. Wat de nodeloos provocatieve titel ‘Omringd door Idioten' mij helaas ook al deed vermoeden. Het is waarschijnlijk een combinatie van een opgehemeld stukje wetenschap plus een, uitstekend uitgevoerde, manier om te verdienen aan de hoop van mensen om elkaar wat beter te begrijpen.

Kortom: Een, verwachte, ongekende tegenvaller. Misschien met de verkeerde verwachtingen begonnen, maar ook voortdurend bevestigd in m'n ongenoegen. Misschien nog even lezen hoe ik daar als, denk ik, rood-blauwe persoon (ugh) mee om moet gaan en daarna dit boek en de inhoud zo ver mogelijk van me vandaan proberen te houden.