Wyobraźnia symboliczna

Gilbert Durand w swojej książce analizuje symbolikę, definiując symbole jako podzbiór znaków, które pośrednio przedstawiają rzeczywistość. Symbole łączą ludzki świat z nieuchwytnymi dla percepcji bytami, takimi jak życie pozagrobowe czy nieświadomość. Durand śledzi historię marginalizacji symboli w zachodniej kulturze, wskazując na platonizm jako szczyt symbolicznej wyobraźni, którą później cenzurowano przez chrześcijański dogmatyzm i kartezjański scjentyzm.

Współczesne próby przywrócenia symbolicznej wyobraźni obejmują prace Freuda, Junga i Cassirera. Jung przywrócił symbolizację do jej właściwej funkcji, pośrednicząc między świadomością a nieświadomością zbiorową, stając się motorem procesu indywidualizacji. Durand podkreśla również znaczenie kosmologii symbolicznej Bachelarda.

Durand argumentuje, że symboliczna wyobraźnia utrzymuje psychospołeczną równowagę na poziomie indywidualnym i społecznym, poprzez dialektykę między diurnalnym a nokturnalnym reżimem symbolicznym. Uznaje potrzebę zarówno freudowskiej hermeneutyki demistyfikacji, jak i bachelardowskiej hermeneutyki remityzacji, z większym naciskiem na tę drugą, ponieważ “nie ma społeczeństw bez poetów i artystów”. Symboliczna wyobraźnia jest dynamicznym procesem tworzenia znaczenia, potwierdzającym transcendencję w świecie wcielonym w śmiertelne ciało, i jest kluczowa dla ludzkiej kultury.