Michel Vuijlsteke

Huh. In het begin van het eerste boek zegt Kvothe dat hij zijn verhaal gaat vertellen en dat het drie dagen zal duren om het te vertellen. Dit is dag twee.

Het eerste boek was al een beetje disjointed, met erg duidelijk van elkaar afgescheiden onderdelen, maar dit leest nóg meer als een verzameling kortere boeken: Kvothe op de universiteit (Harry Potter on steroids), Kvothe bij de Maer (hofintriges en dingen), Kvothe op zoek naar bandieten (een wel erg traag stuk), Kvothe bij de feeënprinses (enfin, -achtig), Kvothe in Ademre (of ‘Kvothe in teenage fantasy dreamland', gelijk ze zeggen), Kvothe terug naar Maer en dan terug naar de universiteit.

Min of meer rode draden blijven:

* zijn eigenste the Woman, Denna, die alsmaar bijft opduiken en weer verdwijnen, en waar iets raars mee aan de hand is (of beter, met haar baas/mecenas/pooier/meester/I dunno)

* Kvothe's zoektocht naar de Chandrian, een groep van zeven schlechte schlechteriken waarvan bijna iedereen denkt dat het sprookjesfiguren zijn, en de Amyr, een sort tempeliers gevormd tegen de Chandrian die een paar eeuwen geleden illegaal verklaard werden en waarvan nu zowat alle sporen verdwenen zijn (of onderdrukit, TUM TUM TUMMMM)

* de raamvertelling, waar Bast, compagnon van Kvothe, de uitgebluste Kvothe-de-herbergier wil wakker schudden uit zijn ‘ik wacht op mijn eigen dood'-gedoe

Gho ja. Erg oneven van stijl en ritme, vaak honderden pagina's zeer traag en dan potentieel interessante stukken gewoon overgeslagen, en ik denk dat ik mij al kan inbeelden waar het allemaal naartoe gaat — maar toch kijk ik uit naar het vervolg. Dat er verdomme nog niet is, grrr.

En oh ja: mijn kop eraf als Rothfuss dit verhaal in één boek rond krijgt.

Zo een raar boek. Objectief gezien, als ik er over nadenk, is het hoofdpersonage, Kvothe,  arrogant en meer dan een beetje Mary Sue-achtig – denk Wesley Crusher maar dan nóg perfecter en nóg beter in alles. En gebeurt er niet zo enorm veel, en is het allemaal nogal clichématig.

Maar toch graag gelezen, en toch meteen naar het tweede deel overgegaan.

De kern van de zaak, zoals bij Song of Ice and Fire, is dat de verteller onbetrouwbaar is. In dit geval dubbel onbetrouwbaar: hij zegt het zelf, en hij heeft allerlei motieven om te liegen. Vroeger was hij een soort superman, maar er is ergens iets totaal verkeerd gegaan, en nu is hij alleen nog maar de eigenaar van een herberg, die zo rustig mogelijke wacht op zijn dood.

Maar er zijn dingen niet pluis: een soort stenen spinnen uit ver weg, en dan komt er een verhalenoptekenaar, en vertelt Kvothe zijn leven.

Allemaal mysteries, en we komen bijna niets te weten in de loop van het boek, behalve wat Kvothe over zichzelf vertelt (en miljuaar, hoe graag vertelt hij over zichzelf!).

Here's to hoping dat het vervolg het allemaal wat duidelijker maakt.

Een degelijk boek, Warbreaker. Geen uitstekend boek, van het genre “blijft mij nog jaren bij”, en zeker geen slecht boek.

Een zeer goede intro tot fantasy in het algemeen, en tot Brandon Sanderson in het specifiek. Helemaal geschikt voor tienermeisjes – zonder dat denigrerend te bedoelen.

Zoals gewoonlijk bij Sanderson: een wereld met een eigen systeem van magie. Iets met kleur, deze keer, en met levenloze dingen tot leven brengen, of toch tot een soort leven. Dat leidt tot dingen als zwaarden met een eigen gedacht (à la Stormbringer), touwen die iets kunnen vastgrijpen, kledij die harnas kan worden, vliegende tapijten – leutig, met andere woorden.

Hoofdpersonages zijn twee prinsessen van Idris, een bergkoninkrijk waarvan de koningen tot voor een paar honderd jaar koning van het veel grotere en rijkere Halladren waren.

In Idris draagt iedereen kleurloze kledij, en doet iedereen zo middelmatig mogeliljk – dat heeft met die magie te maken, die op kleur werkt. Halladren en Idris zijn net niet op voet van oorlog, maar het spant toch: zowat het enige wat de vrede behoudt, is dat de koning van Idris twintig jaar geleden beloofd had dat hij zijn dochter als vrouw zou geven aan de God-konig van Halladren.

God-Koning, want sinds een paar honderd jaar zijn er goden in Halladren: mensen die gestorven zijn en dan teruggekomen.

De oudste prinses, Vivenna, is sinds haar geboorte opgevoed om koningin te worden – maar als puntje bij paaltje komt, kan haar vader het niet over zijn hart krijgen om haar weg te sturen, en moet de jongste, Siri, in haar plaats gaan.

Avontuur!  Spanning! Emotie! Plot twists!

Ik dacht dat het maar een bladzijde of 200 was, maar blijkbaar was het meer dan drie keer dat: het was mij niet opgevallen – integendeel, het mocht langer geduurd hebben. En nu proberen Zelie zo ver te krijgen dat ze het ook leest.

De journalist Joshua Foer gaat naar een geheugenwedstrijd, zo'n evenement waar mensen de volledige volgorde van een pak kaarten van buiten leren, of duizend getallen na elkaar, of allerlei details over een hele stapel mensen.

Hij geraakt erdoor geïntrigeerd en maakt kennis met een aantal van de mededingers. Die vertellen hem allemaal dat zo ongeveer iedereen kan doen wat zij doen, en dat ze echt niet superintelligent of autistisch of zo zijn.

Waarop Foer beslist om het ook te proberen.

De “truuk” is duizenden jaren oud en doodeenvoudig: maak beelden van de dingen die moeten onthouden worden, liefst zo absurd mogelijk, en plaats ze ergens in een ‘geheugenpaleis'. Om de te onthouden dingen te weten te komen: loop het geheugenpaleis af en zie de dingen gewoon voor u staan.

Een voorbeeld. Om de woorden muis en lamp te onthouden, maak ik een verhaal dat bijvoorbeeld zo gaat. Ik sta aan de ingangsdeur van mijn huis (mijn echt huis, dat ik mij dus heel erg levendig kan inbeelden), en in plaats van een klink zit er een roze muis aan de deur. Als ik ze vastneem om de deur open te doen, voelt ze zacht en warm aan, en piept ze alsof ze vermoord wordt. Ik doe de deur open en ik loop voorbij het wc. Door de open deur zie ik een lamp, zo eentje van het model Luxo Jr, op het toilet zitten, hard scheten aan het laten. Als ik nog dertig woorden erna moet onthouden, maak ik nog dertig taferelen.

En ja, dat lukt. Plastische beelden, die in uw hoofd blijven zitten, vastgehamerd op een locatie die u bekend is: mensen zijn gebouwd om dergelijke dingen te onthouden.

Al de rest zijn details, van de methode: begin met elk getal een beeld te geven, en iets als 1873159429720546 is te onthouden als een wandeltocht door de wijk, bijvoorbeeld, met 16 objecten op 16 plaatsen in een duidelijke volgorde, bijvoorbeeld in elk deurgat één. Geef elke combinatie van twee cijfers een beeld, en het wordt 18-73-15-94-29-72-05-46 en het zijn maar 8 zaken meer.

Of doe combinaties: zoek 100 van elkaar onderscheiden onderwerpen (Einstein, de hond van de buren, uw blauwe teddybeer, Armand Pien) en 100 acties (moonwalken, eten, valschermspringen, snorkelen), en hop – elk getal van 0 tot 9999 heeft één duidelijk en onvergetelijk beeld. Dan is 1873-1594-2972-0546 bijvoorbeeld Einstein aan het moonwalken aan de voordeur, de hond van de buren aan het eten in het toilet, uw blauwe teddybeer die met een valscherm van de trap springt, een minuscule Armand Pien aan het snorkelen in de pompbak.

Een vreemd boek, Moonwalking with Einstein. Het leest als een lang artikel over de Foer en zijn belevenissen tussen die eerste keer dat hij het kampioenschap meemaakt, en het jaar erna, als hij van plan was om ook mee te doen; met tussen de verschillende episodes stukken over het geheugen, de gebruikte methodes, portretten van mensen zonder of juist met een heel goed geheugen.

Aangenaam, daar niet van. Snel uit, relaxerend op een fuck wij zitten écht raar in mekaar-manier, wat licht anders bekeken ook wel eens “verontrustend op een fuck wij zitten écht raar in mekaar-manier” zou kunnen zijn.

Het vervolg op The Way of Kings stond al een tijdje op de “te lezen”-lijst. Ik heb eerst in de rapte The Way of Kings herlezen, en dan hopla gewoon aan één stuk door Words of Radiance doorgelezen.

Redelijk letterlijk “aan een stuk door”, trouwens: ik lag met oorontsteking en koppijn te bed, en tot mijn verbazing lukte lezen wél deze keer – dus heb ik een halve dag en een nacht doorgelezen, en het boek was uit. Spijtig, vond ik. Natuurlijk is het nog altijd geen grote literatuur, en natuurlijk blijft het allemaal wat formulaisch, en soms wordt het zelfs wat kinderactig (die woordspelingen!), maar hey: een mens leest ook soms eens om te onspannen, en dat is bij deze helemaal gelukt.

De wereld van Stormlight Archive (tien! boeken gepland!) is typische Brandon Sanderson: een volledig uitgedacht geheel van in elkaar hakende rassen en samenlevingen en geschiedenis en magische systemen, bevolkt met personages die zowaar meestal ménsen zijn en geen karikaturen.

Voor sommige mensen, als ik het internet wat afspeur, lijkt het alsof er weinig gebeurt in deel twee van de serie, maar da's niet wat ik ervan vind. Het is Traag, maar op een vals plat-manier: het lijkt alsof er niet zo enorm veel gebeurt, maar er gebeurt eigenlijk wél vanalles. Zowel de wereld als de personages zijn een heel eind duidelijker geworden. Waar Shallan in het eerste deel bijna irritant was, met haar voortdurende grapjes, wordt ze in deel twee zowaar een tragisch personage. Waar het in het eerste deel nog voor een groot stuk raden was naar de motieven en de mechanismen, zijn er nu weliswaar nog altijd mysteries, maar het wordt min of meer mogelijk om een lijn te zien in de zaken, en stuk voor stuk te reconstrueren wat er gebeurd is, en te beginnen raden naar wat er nog gaat gebeuren.

Shallan Davar en Kaladin kunnen allebei iets magisch, hoera, en er is uitzicht op nog veel andere mensen die iets magisch kunnen doen, en er zijn zeker twee viewpoints van de andere kant van het conflict (Szeth de moordenaar en Eshonai de leidster van de Parshendi): dat bouwt allemaal naar epische dingen.

Oh, en natuurlijk is zelfs de serie van tien boeken maar een onderdeel van de Cosmere, het universum waar veel van Sanderson's boeken zich in afspelen, met een wezen dat in zestien shards uit elkaar spatte, en met onder meer Hoid, die van reeks naar reeks over en weer gaat en alles – ik zal dan toch nog Warbreaker moeten lezen, vermoed ik.

All in all: degelijk boek. Op naar nummer drie. Ergens in de lente van 2016, zegt één bron, nog voor het einde van 2015, zegt een andere.

Hoera en bravo! Allegiant is bij deze één van de allerslechtste boeken die ik ooit gelezen heb, en dat wil veel zeggen want ik heb veel boeken gelezen, en véél slechte boeken.

Om de één of andere reden besloot Roth in dit boek in plaats van alles uit het eerstepersoonperspectief van Tris te vertellen, afwisselend Tris en haar “lief” Tobias/Four aan het woord te laten. Vervelende beslissing, want het is compleet onduidelijk wie wie is: de twee personages hebben exact dezelfde onrealistische stem, en het is alleen als ze aan elkaar expositie aan het doen zijn, of als er eens een persoonlijk voornaamwoord in komt dat het geslacht verraadt, dat de lezer weet of Tris of Tobias aan het woord is.

Niet dat het dan écht duidelijk wordt, want de Tris en de Tobias van dit boek zijn totaal verschillend van die van het tweede boek, en dié waren al anders dan die van het eerste boek.

Maar alla. Het heeft trouwens ook geen enkele zin om na te denken over het plot – iets met genetica, en “nurture” die “nature” zou corrigeren, en onzuivere genen of godweetwat – want het is zowel wetenschappelijk als verhaaltechnisch complete kul. En oh ja, die “divergence”, waarbij het hoofdpersonage méér was dan alleen maar die ene karaktertrek van één “faction”? Ah ja, dat was ook maar om te lachen.

En er is een einde, gelukkig, maar het trekt op niets. Plotgaten zo groot dat er verschillende olietankers, hand in hand, door kunnen wandelen.

Slecht, slecht, slécht boek.

Goeie help.

Ik dacht: mevrouw Roth zal in dit vervolg toch een tandje bij steken, met de hulp van misschien een goede redacteur? Ik dacht ook: met wat meer ervaring na dat eerste boek, kan het toch beter worden, nee?

Nee dus.

Minder dan ééndimensionale karakters, een soort stuitend anti-intellectualisme, TEENAGE ANGST!!! aan honderd per uur, een liefdeshistorie die zelfs een meisje van dertien niet gelooft, een hoofdpersonage dat irritant is, depressief, onlogisch, en had ik al gezegd irritant? En alles en iedereen is zwart-wit, tot ze olots wit-zwart zijn en dan weer zwart-wit.

To-taal ongeloofwaardige wereld, nog altijd (blijkt bijvoorbeeld dat alle facties hun eigen “serums” hebben: vreedzaamheidsserum, vergeetserum, doodserum, wsaarheidsserum, bla die bla. Way to gemakkelijkheidsoplossing, Roth), en totaal ongeloofwaardige personages die van set piece naar set piece geteleporteerd lijken. Slécht.

En het einde was al doorgetelegrafeerd van het begin van het eerste boe.;

Ik lees niet meer verder uit interesse, maar uit ramptoerisme.

Paasvakantie! Geen school voor de kinderen! Er was een vriendin van Zelie in huis, en plots was er besloten om naar een film te gaan, en wel Divergent.

Ik had de naam al vaag gehoord, maar geen idee waar het over ging. “Iets met science fiction”, werd mij verzekerd, dus hey, waarom niet, dacht ik.

Het begon goed in de cinema, met een soort voorfilmpje voor Divergent zélf, net voor de film. Ik probeer zoveel mogelijk voorfilms te vermijden, dus ik zat daar met mijn ogen dicht en mijn vingers in mijn oren – proper, ongetwijfeld.

Afijn. De film bleek een soort kruising tussen Logan's Run en Hunger Games en dergelijke te zijn. Niet per se slecht, niet per se goed, maar wel intrigerend genoeg om mij zin te geven om het vervolg te weten te komen, en dus om het boek van de film te lezen en dan de vervolgen op het boek van de film.

Neen, ik heb niet veel nodig, neen.

En dus: Divergent, het boek. Dat blijkt onduidelijker en verwarder te zijn dan de film. Ik vond het boek minder goed dan de film, ja.

Niet omdat de film zo uitstekend goed is, maar omdat ik het boek gewoon niet goed vond. Spijtig.

Divergent speelt zich af in één stad, ergens in een onbestemde periode na een onbestemde catastrofe, en het is duidelijk dat er een soort sociaal experiment aan de gang is. Mensen worden opgedeeld in facties: Abnegation, Amity, Candor, Dauntless en Erudite, op basis van een test en eigen keuze. De grote meerderheid van de mensen passen exact in zo'n factie (ze zijn zelfopofferend, vredelievend, radikaal eerlijk, avontuurlijk of intelligent), het hoofdpersonage –uiteraard– past niet in één vakje, is “divergent”, een gevaar, tralala.

Ik snap wel dat het een boek voor tieners is, maar het had er toch een béétje minder vingerdik op mogen liggen.

Hoofdpersonage Beatrice (Tris) gaat van Abnegation naar Dauntless (in een soort sorting hat-ceremonie), blijkt na een tijdje natuurlijk uitstekend te zijn in al wat ze doet, wordt verliefd, spannende avonturen, zucht, geeuw.

De film steekt er tenminste nog een beetje Matrix-achtigs in, met simulaties waar Tris de simulatie om zich heen buigt, maar in het boek gaat het er gewoon om dat ze weet dat ze in een simulatie zit, en dat haar hartslag dus naar beneden gaat, en da's al waar de test op wacht. Ik ben geen fan van mevrouw Roths schrijfstijl, maar daar nog helemaal naast: ik ben een beetje allergisch aan slecht uitgedachte werelden.

Het materiaal, in het bijzonder de wapens en de hoogtechnologische dingen, kunnen duidelijk niet gemaakt zijn in enkel die ene stad. Het aantal inwoners is véél te klein voor een samenleving zoals omschreven. Het sociale experiment kan duidelijk alleen overleven als er ergens een Big Brother is die het leidt, de potentie voor chaos is daar veel te groot voor, en de manier waarop de macht verdeeld is, is totaal het tegengestelde van wat een mens zou verwachten. En er is een enorme muur rond de hele stad, dat alleen al is voldoende om al vanaf het eerste boek (of de film) te wéten dat we buiten die muur gaan kijken.

Het leest als een inderhaast uitgevonden wereldje, zonder geschiedenis, zonder bestaansreden, zonder maatschappij. Die Dauntless, waar het overgrote deel van het boek zich afspeelt, lijkt op niet veel meer dan een straatbende die bezigheidstherapiegewijs rondlummelt op trams. Ja, er wordt ons wel gezégd dat ze “de orde handhaven”, maar het is absoluut onduidelijk waar er conflict zou kunnen zijn in het ideale wereldje.

Ugh, tegenstekelijk slecht. En zo prekerig! Hopen dat het vervolg beter is.

Al wat we op school geleerd hebben over het ontstaan van Rome is verkeerd!

Ja, natuurlijk dat ze ons gezegd hebben dat Romulus uitgevonden is, maar daarna: dat Rome eigenlijk maar boeren waren, dat ze al hun cultuur van de Etrusken haalden, dat de Etrusken trouwens lang de baas waren in Rome. En hoe zat dat met de grote P en de kleine p, de patriciërs en de plebejers, die waren er altijd al, juist? Oh, en de senaat tijdens de republiek, die waren altijd de baas, toch?

Nope, er zijn ons allemaal dingen wijsgemaakt!

Zoals in wel meer velden waar een mens het niet zou vewachten, is er de laatste twintig jaar ook in de geschiedenis van het oude Rome vanalles veranderd: van de positie van Rome ten opzicht van de rest van Italië (geen niet-innovatieve boeren) over de geschiedenis en de positie van senaat en consuls en de staat-in-de-staat van de plebejers en hoe het eigenlijk aristocraten/oligarchie versus populisme/democratie was, tot wat de koningen misschien wel waren (een soort condottieres?).

Boeiend, en Cornell is een grappige mens ook, vooral in zijn voetnoten. Bijvoorbeeld!

The only text to support this intepretation is Isidorus, Orig. 9.4.11, a secondary source with no independent authority. Cicero's reference to a pater conscriptus (Phil. 13.28) is ironical. This text ‘ist natürlich ein Scherz', said Mommsen (Staatsr. III. 863 n.), who knew a joke when he saw one.

Nog een bundel kortverhalen. Maar waar de vorige soms meer een verzameling al bestaande dingen leek, die een beetje lukraak bij elkaar gegooid waren, leest dit als een doordacht samengestelde reeks speciaal geschreven verhalen.

Het principe is telkens wat de titel zegt: een oud verhaal, opnieuw bekeken.

That the Machine May Progress Eternally (Carrie Ryan): een andere kijk op E. M. Forster's The Machine Stops, één van die oude science fictionverhalen waar een machine in alle behoeften van iedereen voorziet – tot ze dreigt stil te vallen. Dit is eigenlijk het omgekeerde van het origineel: niet over iemand die naar de buitenwereld raakt, maar over iemand van de buitenwereld die in de machine geraakt. Erg goed, vond ik.

Losing Her Divinity (Garth Nix): Hm. Ik vond het leutig geschreven, maar Kipling's The Man Who Would be King toch een eind beter. Gimmicky, dit, ook, met het hele verhaal verteld als één kant van een gesprek.

The Sleeper and the Spindle (Neil Gaiman): de schone slaapster verneilgaimand. Wijs, zoals meestal bij Gaiman, dus.

The Cold Corner (Tim Pratt): oops. Geen idee meer waar dit over gaat. Henry James' The Jolly Corner herdaan, maar ik herinner er mij geen knijt van.

Millcara (Holly Black): Millcara / Carmilla, get it? Le Fanu's Carmilla, leutig. Lesbische vampieren!

When First We Were Gods (Rick Yancey): een verre toekomst, waar superrijken lichaam na lichaam kunnen hebben, en dus onsterfelijk zijn. En een liefdesveraal ertussen, en ik heb Nathaniel Hawthorne's The Birth-Mark nooit gelezen, maar van wat ik zie, is dit écht wel een andere inkijk. Het voelt precies wel een paar decennia oud, van vertelwijze.

Sirocco (Margaret Stohl): Meh. The Castle of Otranto, maar niet mijn ding. Een beetje Kim Newman, maar veel minder interessant.

Awakened (Melissa Marr): tussen zelfmoordverhaal (Kate Chopin's The Awakening) en Little Mermaid-maar-dan-met-selkies. Ik vond het zeer goed.

New Chicago (Kelley Armstrong): joechie, ‘t is een aflevering van The Twilight Zone – The Monkey's Paw. Drie wensen, en natuurlijk gaat het verkeerd.

The Soul Collector (Kami Garcia): Repelsteeltje, maar ik had het helemaal niet door.

Without Faith, Without Law, Without Joy (Saladin Ahmed): oh, uitstekend, uitstekend, uitstekend. Een stukje (een miniem stukje) van Spenser's Faerie Queene, vanuit het standpunt van één van de zovele monsters en slkechteriken die verslaan worden. Echt zeer zeer goed.

Uncaged (Gene Wolf): meh, anticlimax na het vorige. William Seabrook's The Caged White Werewolf of Saraban, een echt verouderd verhaal, en een veel te duidelijk aangekonigde ontknoping.

In toaal en alles samen: degelijk tot zeer goed.

Het was al heel, heel, héél erg lang geleden dat ik nog eens een verzameling kortverhalen gelezen had – en zeggen dat ik dat vroeger zó graag las, dat ik er honderden kon navertellen. En dat ik dan ook deed, vrees ik.

Afijn. Een verzamelaar van über-editors Gardner Dozois en George R.R. Martin. Geen damsels in distress, maar vrouwen die elk op hun eigen manier gevaarlijk zijn. En dat is dan meteen ook het enige dat de 21 verhalen verbindt: voor de rest zit er lang en kort tussen, historisch en fictie, SF en fantasy en noir en alles.

Some Desperado (Joe Abercrombie): iets atmosferischy over een vrouw die achtervolgd wordt in een soort Dark Tower-achtige wild west.

My Heart is Either Broken (Megan Abbott): ow, een griezelig vies indrukwekkend verhaal. Een dochtertje is verdwenen, en een man en een vroyuw moeten daarmee omgaan, en het is allemaal nog erger dan het ergste scenario. Brrr.

Nora's Song (Cecelia Holland): een stukje over één van de interessantste vrouwen in de geschiedenis van Europa, Eleonore van Aquitaine.

The Hands That Are Not There (Melinda Snodgrass): science fiction, en een femme fatale, letterlijk. Wijs, op een retro-achtige manier, ‘t leek wel 1970.

Bombshells (Jim Butcher): hm, ik heb niet genoeg Dresden Files gelezen om dit goed te vinden, en bovendien zijn al de Dresden Files hierbij gespoilerd. Damn.

Raisa Stepanova (Carrie Vaughn): mooi. Over een pilote in de Tweede Wereldoorlog.

Wrestling Jesus (Joe R. Lansdale): yay, film noir! Het had Sin City kunnen zijn.

Neighbors (Megan Lindholm): ergens in een voorstad van Seattle, een vrouw die ouder wordt, haar buurt rond haar ziet veranderen, en krijgt ze Alzheimer's? Of niet? Of wel? En wat is de echte wereld en wat zit in haar hoofd? Schoon.

I Know How to Pick 'Em (Lawrence Block): yay, ‘t is nog film noir. En ‘t is goed, maar wat dan ook vertellen zou het verbrodden zijn.

Shadows for Silence in the Forests of Hell (Brandon Sanderson): guh, een heel degelijke Sanderson – een hele wereld geschetst in een kortverhaal. In een bos staat een herberg, en de doden komen terug als gevaarlijke shades. En de oude herbergierster verdient geld bij met premiejagen.

A Queen in Exile (Sharon Kay Penman): historisch, de twee Siciliën in de twaalfde eeuw. Te kort, vond ik, wegens echt wel interessant.

The Girl in the Mirror (Lev Grossman): goh, niet mijn ding. Zeer Harry Potter-achtig, vond ik.

Second Arabesque, Very Slowly (Nancy Kress): iets postapocalyptisch en poëtisch.

City Lazarus (Diana Rowland): in New Orleans, nadat de stroombedding van de Mississipi verhuisde naar elders. En dat er een seriemoordenaar rondhangt, en dat een corrupte politieagent zich ontfermt over een meisje.

Virgins (Diana Gabaldon (Outlander); avontuur! Twee Schotten in de 18de eeuw in Frankrijk, en rovers en alles. Mooi, ook.

Hell Hath No Fury (Sherrilyn Kenyon): meh. Geesten en alles, niet echt mijn ding.

Pronouncing Doom (S. M. Stirling): nog postapocalyptisch, in een wereld waar de maatschappij opnieuw uitgevonden moet worden, en een soort Iers pre-middeleeuws voorchristelijk ding gebeurt. Niet verkeerd.

Name the Beast (Sam Sykes): een verwarrend verhaal over een weerwolfachtige groep wezens? Of zo? Ik zou het misschien moeten herlezen, maar ik vond er niet zo enorm veel aan.

Caretakers (Pat Cadigan): over seriemoordenaars en mercy killings en bejaardentehuizen. Pfwja.

Lies My Mother Told Me (Caroline Spector): uit het Wild Cards-universum, en ik heb gelijk niet veel goesting om meer te lezen.

The Princess and the Queen, or, the Blacks and the Greens (George R.R. Martin): tweehonderd jaar voor A Song of Ice and Fire, de strijd tussen prinses Rhaenyra en haar stiefmoeder Alicent. Historisch, in het universum van de boeken, en geschreven als een geschiedkundig werk ook. Niet meteen goed, omdat dat niet meteen van toepassing is op zo'n pastiche van een echt geschiedkundig werk, maar wel interessant.

All in all: zeer degelijk, met ups en downs. A+ would read again.

Ik dacht: “Ik zou wel eens beginnen lezen aan de nieuwe Resurrection Man, nu hij toch opnieuw gecanceled is”. Maar toen dacht ik: “Zou ik niet eerst eens de oorspronkelijke Resurrection Man lezen, wegens alsdat ik daar namelijk goede dingen over gehoord had?”

Een man wordt wakker nadat hij neergeschoten is. Hij had dood moeten zijn, en blijkt: hij was ook dood. Hij weet in eerste instantie niet wie hij is, maar beetje bij beetje puzzelt hij zijn verleden bij elkaar: hij was Mitch Shelley, een advokaat voor Schlechte Mensen, en hij was een tijd geleden ook al eens vermoord.

En dan wordt hij weer gedood, en opnieuw, en opnieuw. En telkens wordt hij weer wakker, binnen seconden of minuten, met een nieuwe kracht, gerelateerd aan de manier waarop hij dood ging. Valt hij uit een vliegtuig, kan hij plots vliegen, dat soort dingen.

Zo ongeveer de helft van de nummers van de eerste reeks gaat over Shelley's zoektocht, en hoe hij te weten komt wie hem waarom gedood heeft, en hoe hij aan zijn mysterieuze gave geraakt is.

En dan gaat het een stapje verder en is hij eventjes een Echte Superheld, in de JLA dan nog wel, tot hij dat voor bekeken houdt wegens toch niet echt zijn ding. En dan gaat het over origin stories en is hij of is hij niet Immortal Man, en moet ik toegeven dat mijn aandacht bij momenten verslapte.

Maar die eerste boeken vond ik dus wel heel degelijk. En verfrissend, een superheld die gewoon dood gaat — zelfs al wordt hij bijna meteen weer levend.

Ik dacht: “Ik zou wel eens beginnen lezen aan de nieuwe Resurrection Man, nu hij toch opnieuw gecanceled is”. Maar toen dacht ik: “Zou ik niet eerst eens de oorspronkelijke Resurrection Man lezen, wegens alsdat ik daar namelijk goede dingen over gehoord had?”

Een man wordt wakker nadat hij neergeschoten is. Hij had dood moeten zijn, en blijkt: hij was ook dood. Hij weet in eerste instantie niet wie hij is, maar beetje bij beetje puzzelt hij zijn verleden bij elkaar: hij was Mitch Shelley, een advokaat voor Schlechte Mensen, en hij was een tijd geleden ook al eens vermoord.

En dan wordt hij weer gedood, en opnieuw, en opnieuw. En telkens wordt hij weer wakker, binnen seconden of minuten, met een nieuwe kracht, gerelateerd aan de manier waarop hij dood ging. Valt hij uit een vliegtuig, kan hij plots vliegen, dat soort dingen.

Zo ongeveer de helft van de nummers van de eerste reeks gaat over Shelley's zoektocht, en hoe hij te weten komt wie hem waarom gedood heeft, en hoe hij aan zijn mysterieuze gave geraakt is.

En dan gaat het een stapje verder en is hij eventjes een Echte Superheld, in de JLA dan nog wel, tot hij dat voor bekeken houdt wegens toch niet echt zijn ding. En dan gaat het over origin stories en is hij of is hij niet Immortal Man, en moet ik toegeven dat mijn aandacht bij momenten verslapte.

Maar die eerste boeken vond ik dus wel heel degelijk. En verfrissend, een superheld die gewoon dood gaat — zelfs al wordt hij bijna meteen weer levend.

In 1884 plant occult detective en special agent to Queen Victoria Edward Grey een dolk in het lijk van de Nederlandse warlock Epke Vrooman. Niet zomaar een dolk, natuurlijk: een Lipu-dolk, gemaakt in een Tibetaans klooster, speciaal om demonen te verslaan.

Dat gebeurde op een schip, waarvan de bemanning eigenlijk ook al dood was, en uiteindelijk vergaat het schip ergens voor Saint Sébastien, en zinkt alles, lijk van Vrooman incluis, tot op de bodem van de zee.

In 1981 krijgt Abe Sapien met twee collega's de opdracht lijk en dolk op te duiken.

En dan gaan de collega's dood tijdens de duik, en blijkt zowat heel Saint Sébastien dood te zijn, en zit het spel op de wagen.

Heb ik eigenlijk al iets in de Hellboy-en-aanverwanten gelezen dat ik niet goed vond? Ik dénk het niet. Deze vijfdeler uit 2008, met de eerste officiële solo-missie van Abe Sapien, doorbreekt het patroon niet: fijne comic, fijn geschreven, proper getekend, zoals gewoonlijk hier en daar puzzelstukken over het grotere B.P.R.D.-verhaal – geen klachten.

Ik zat een béétje met een indigestie van Wheel of Time, en dus heb ik me in het wat kortere werk gestort: kortverhalen en comics.

Ah, Conan. Ik had People of the Black Circle, het origineel, een halve eeuw geleden gelezen (in het Frans, denk ik zelfs), de comic-versie zag er op het eerste zicht wel proper uit, en dus vandaar.

Oh, nostalgie. Ik weet niet hoe het overkomt op iemand die de boeken niet gelezen heeft, maar het ademt Robert E. Howard en vintage Conan. De tekeningen zouden stuk voor stuk pulp-covers kunnen zijn, zo schoon.



Het verhaal in het kort: koning Bhunda Chand is vermoord. Devi Yasmina, zus van de afgestorvene (die hem zelf heeft dood gemaakt eigenlijk – zie boven), besluit Conan, op dat moment baas van de Afghuli's, in te lijven om wraak te nemen. Niet dat ze het hem rechtstreeks gaat vragen: ze zou zijn diensten vragen in ruil voor het leven van zeven van zijn kompanen die in de gevangenis zitten. Ha, verkeerde gok: Conan verrast ze en ontvoert ze!

En dan dus die vintage Conan, een mengeling van hoe hij in mijn hoofd zat in de jaren 1970 voor Schwarzenegger en van hoe hij in mijn hoofd zat na.

Swords & Sorcery! Yay! ‘t Is geen wereldliteratuur, maar wie hoor ik klagen? Wacht: mij hoort ge klagen, want ik wou dat het verhaal niet in vier maar in pakweg tien nummers was verteld.

Godverdomme en miljaardedju en gelijkaardige.

Ik had het kunnen vermoeden: het einde lag natuurlijk al vast vóór Sanderson de mantel van Jordan overnam, en daar was niet zo enorm veel bewegingsruimte – om er nog niet van te spreken dat de hele epiloog van het boek letterlijk door Jordan zelf geschreven was, jaren geleden.

Dit is hoe het boek ging:

* Het eerste kwart: oh boy oh boy oh boy, een héél boek veldslag, zo wijs. Wel vreemd dat er plots zo'n enorme deus ex machina (satanas ex machina?) komt – de Sharan, nóg eens een heel nieuw volk met zijn eigen eigenschappen en achtergrond, waar we praktisch niets van gehoord hadden.

* Het tweede kwart: euh, wacht, dit is het allerlaatste boek, moeten we hier niet een aantal losse einden vastknopen? en okay dat er gevochten wordt, maar als dit de Ragnarok van Wheel of Time is, waarom voelt het dan zo klein aan? akkoord er zijn vier strijdtonelen, maar ze voelen allevier aan alsof er een paar honderd man vechten, niet de miljoenen soldaten en tienduizenden channelers van allerlei achtergronden die ons beloofd waren

* Het derde kwart: tiens, het begint gelijk allemaal een beetje op elkaar te lijken, die veldslag.

* Het laatste kwart: néééééé!!!!

* Epiloog: ugh. Zelfs van uit het graf kan Jordan een boek kapot maken.

Neen, ik was niet tevreden. Ik verwachtte geen Tolkienachtig einde en dan nog een einde en dan nog een en dan een epiloog en dan nog een epiloog – maar ik had toch een zeker einde verwacht, dat de rest van de boeken de moeite waard zou maken.

Eén voorbeeld: in de eerste boeken wordt er een groot spel gemaakt rond de Tinkers, een soort pacifistische zigeuners, die blijken de voorouders te zijn waar de Aiel, een soort Fremenachtig volk, van afgesplitst zijn. De Tinkers zijn al duizenden jaren op zoek naar een mysterieus lied, en de Aiel die leven volgens een strikt systeem van eer en schuld en boete, zijn duidelijk ook niet klaar met hun verleden. Eén van die Tinkers, ene Aram, neemt in weerwil van duizenden jaren traditie de wapens op, en dan lijkt er op te gaan lijken dat we naar een soort hereniging gaan, of iets in die zin. Maar dan wordt Aram afgemaakt in boek tien of zo, en dan horen we niets meer van de Tinkers. Ja, een korte acte de présence in een ziekenboeg in het laatste boek. Twee of drie regels of zo.

Aaargh!

Hoe meer ik er over nadenk, hoe lastiger ik ervan loop. Ik had twee en een half boek de indruk dat het allemaal goed kwam met Wheel of Time, en dat die eerste elf boeken  toch de moeite waard waren geweest, en dan blijkt dat het keurslijf waarin Jordan de reeks gegoten had, en vooral het einde dat hij al geschreven had, er een onmogelijke opdracht van gemaakt hadden voor wie dan ook.

En het is niet eens allemaal de schuld van Jordan. Hoe degelijk Sanderson ook was met menselijke interactie en een beperkt aantal personages, zo zwak is hij met epische veldslagen.

Kak. Nee, niet leutig.

Robert Jordan had elf boeken geschreven, en hij was van plan om de hele reeks af te maken in één laatste boek. Dat was, had ik begrepen, ook in eerste instantie de instructie voor Brandon Sanderson: maak de reeks af, hier zijn de notities, op één boek moet dat zo ongeveer lukken.

Ik had er lange tijd geen flauw idee van hoe Jordan ooit aan het idee gekomen was dat hij op één boek die hele Wheel of Time af zou krijgen, maar nu ben ik er wel achter. Hij zou het waarschijnlijk gewoon afgehaspeld hebben met een aantal statische scènes.

Niet zo Sanderson. Hij maakt er drie boeken van, en dat is geen maar nét genoeg. In boek dertien nog minder fluff dan in boek twaalf, nog meer diepgang in de personages: daar kruipt ook tekst in. Kwalitatief veel betere tekst, en veel aangenamer om te lezen tekst dan hele riemen over allerlei karakters die ruzie maken en kledij glad strijken.

Want godzijdank: de hoofdpersonages hebben ondertussen zo ongeveer allemaal aanvaard dat ze wel degelijk belangrijk zijn en géén normale mensen. En ze hebben van de weerbots andere emoties dan vijftig tinten boos zijn op mekaar.

De wereld zit degelijk in mekaar, maar met de twee laatste boeken is toch wel erg pijnlijk duidelijk dat dit een fantastische serie had kunnen zijn met dit verhaal in handen van een betere schrijver dan Jordan.

Zucht.

Boek elf was een sprankeltje hoop na duizenden en duizenden bladzijden niet echt zo goede boeken. Het was ook meteen het laatste boek van Jordan: daarna was hij namelijk dood.

Het was absoluut niet gezegd dat de reeks degelijk af zou geraken, want met nog maar één boek te gaan en heelder reeksen plot points op te lossen... Kwam daar nog bij dat er een auteur moest gevonden worden met genoeg voeling voor het verhaal en de stijl, die bereid zou zijn om niet al te veel van zijn eigen in het verhaal te steken om niet al te veel af te steken tegen de oude boeken: niet simpel.

De weduwe Jordan ging voor Brandon Sanderson, die toén nog niet de fantasy-superheld was die hij nu is, en ho boy, was dat even een goede keuze.

Personages die al elf boeken lang vastgeroest zaten, kregen plots dimensie. Een verhaal dat al een eeuw niet vooruit leek te gaan, bleek in dit boek helemaal niet stil gestaan te hebben. Details die nutteloos leken vier of vijf boeken geleden, zijn ineens in een context te begrijpen.

Neen: Robert Jordan had goede ideeën, maar was niet genoeg schrijver om ze boeiend neer te pennen. En het mag duidelijk zijn: Brandon Sanderson is dat wel.

Zeer aangenaam boek om lezen. En ik ben blij dat “het laatste boek” uiteindelijk niet in één boek bleek te passen, dat ik nog een paar duizend bladzijden heb.

Ho-hum, dacht ik, daar we weer. Veel te veel omschrijving, een plot zo snel als een hommel die in een pot honing zwemt...

Hola!

Ergens na een hoofdstuk of twee dacht ik plots dat ik een andere auteur aan het lezen was. Ik heb het voor de zekerheid nagekeken on-line, maar nee hoor: dit elfde deel zou wel degelijk door Robert Jordan zelf geschreven zijn. En toch kan ik het niet geloven: pakweg een vijfde of een kwart van het boek is nog altijd vintage Jordan, maar de rest van dit boek is gewoon beter geschreven.

Omschrijvingen die niet clichématig zijn, woorden die nog nooit gebruikt waren, dat soort dingen.

En een verhaal dat zowaar vooruit gaat: de al drie boeken aanslepende problemen met Perrin/Faile, Tuon/Mat en Elayne worden opgelost, er zijn stappen in de Egwene / White Tower historie, en er is zelfs een groot gevecht met Rand en Forsaken en alles.

Het verhaal gaat soms zelfs té snel vooruit: voor een situatie die al drie boeken aansleept, is de Perrin/Faile-historie behoorlijk anticlimactisch opgelost, en het Forsaken-gevecht met Rand is over voor de lezer goed en wel beseft dat het begonnen is (het is een val, Rand! ik weet het. niet naartoe gaan, Rand! oh, ik ga toch gaan. blam, ‘t is een val. oei, mijn hand is af. oh, ik ben gewonnen. allez ju). En voor al wat er gesproken wordt over machinaties rond Elayne, gaat het daar ook veel te snel: ontvoering out of the blue, een paar bladzijden later bevrijding, kort gevecht, “okay, ik ondersteun u” “en ik ook” “ah ik ook”, hopla, een probleem dat al vier of vijf boeken aansleept: opgelost.

En dan is er nog Aram, een Tinker (totaal geweldloos volk) van geboorte die een volleerde vechter geworden was. We weten al een tijd dat de Aiel (totaal Ninja-achtig Fremen-achtig volk) een afsplitsing zijn van de Tinkers, dus men had kunnen vermoeden dat Aram een soort bruggenbouwer zou kunnen geweest zijn, met een verzoening eventueel tussen... ah neen, sorry, pets, Aram is out of the picture. En de Shaido Aiel, die een soort niet-eerbare afsplitsing van de Shaido zijn, en die al sinds boek één of twee een luis in de pels van iedereen zijn? “Zeg, we zijn terug naar waar we vandaag kwamen.” “Ah ok goed.” Wég!

Maar bon, dat zijn maar details. Ik vond dit geen verkeerd boek.

Voor wie de reeks zou willen lezen: ik dénk dat het zonder enig probleem doenbaar moet zijn om Path of Daggers, Winter's Heart en (vooral) Crossroads of Twilight over te slaan en enkel de korte inhoud te lezen op het internet, en dan weer aan te sluiten bij dit elfde deel, en dan door te steken naar het einde.

Op naar het laatste rechte stuk!

Okay, vervolg van vervolg van vervolg (van vervolg, etc.). Deel tién. En nog maar eens honderden bladzijden van, euh, niet erg veel actie, deze keer de pro-versie: echt helemaal niets. Ik denk dat het ondertussen bijna drieduizend bladzijden geleden is dat het écht vooruit ging. Zei ik dat er beterschap kwam? Helaas, neen.

Een hele reeks hoofdstukken met Mat en de vrouw waar hij verliefd op moet worden terwijl hij nog altijd op de vlucht is voor de Seanchan. Een hele reeks hoofdstukken met Perrin die nog altijd een reeks mensen moet bevrijden. Egwene is nog altijd op weg naar de White Tower.

Um. Waar had ik het nog niet over gehad? 

Aha! De spanking-fetish van Robert Jordan. Om de één of andere reden worden vrouwen voortdurend lijfelijk gestraft. Over de knie, kleren uit, haarborstel of zweep erop. Goed, een mens schrijft natuurlijk wat hij wil in zijn vrije tijd, maar toch, naar mijn smaak: ofwel beperkt men het tot een vermelding om de pakweg paar honderd bladzijden (in plaats van om de tien bladzijden), ofwel doet men meteen een A.N. Roquelaure, en mag het er helemaal over en in geuren en kleuren.

Maar het equivalent van “oooh Matron! she'll be in for such a switching!” begint op den duur ernstig tegen te steken. Vooral: Jordan steekt moeite in omschrijvingen van allerlei verschillende culturen (enfin ja, hij doet zijn best), maar hoe het ook uitdraait, of het nu the Kin of Aes Sedai of Sea Peoples of wie dan ook is – allemaal hebben ze lijfstraffen voor vrouwen, liefst nog eens naakt.

Het viel andermaal niet zo op (les livres se suivent et se ressemblent), maar ik denk dat dit het nadir van de plotontwikkeling bereikte: niets, niets, niets, of toch bijna niets. Geen slechteriken, of het zouden de snuitkevers in het graan moeten zijn, geen karakterontwikkeling, en als ik op het gevoel moet afgaan, zijn er maar een dag of vier vijf voorbijgegaan op 800 ofzo bladzijde.

Zucht. Het zou nu toch wel eens mogen beginnen vooruit gaan, vind ik. 

(Als bonus: een knip en plak extract van een Amazon review, dat de vinger niet op maar in de zwerende wonde legt:)

Phone Rep: “Hello, this is **, representing Bigelow Tea and other fine beverages. How may I help you?”

Caller: “Well, see, I have this problem with my tea...“

P: “Which variety of tea are you having the problem with?”

C: “Bigelow Blueberry Blast.”

P: “Alright...what seems to be the problem?”

C: “See, there was this one batch of tea I brewed for myself one morning. I brewed it into a gleaming silver pitcher with a matching silver ropework tray and a set of three silver cups, each with its own saucer that was engraved around the perimeter with tiny flowers. I had bought the set in Saldea. Oh, the Sea-folk porcelain is wonderful, but I'm prone to breaking it. Anyway, I poured myself a cup of tea. There were piping hot scones in a silver bowl on the tray next to the tray that held the tea. The basket was covered with a white embroidered cloth slashed with blue silk, much like my dress. Oh, the neckline is a bit too low-cut for some of my acquaintances, who prefer good stout woolens to that Arad Domai silk that clings to the body in such a way as to leave very little to the imagination. So, as I was eating a scone and drinking my cup of tea, the steam from each rising and intertwining together like dueling serpents, I noticed a peculiar taste in the tea: it was cool and refreshing, with a hint of mint. Of course, I thought nothing of it. Giving my earlobe a tug and my braid a pull, I remembered the idiocy of every one of my male friends, indeed every male I have ever come into contact with, or ever will for that matter. The lot of woolheads can never compete with the superior logic and rock-solid reasoning that every female in the known universe possesses. It's no wonder we all behave the same.”

P: “Um...what was your problem with the tea?”

C: “Oh yes, I'm sorry. After I had consumed the tea, I placed the cup on the silver ropework tray and covered the gleaming silver basket of scones again with the white embroidered cloth slashed with bands of blue silk, much like my dress. I remembered the stout man in the streets of Tar Valon: a vendor of sausages he was. Though I know I will never see him again, I felt it necessary to familiarize myself with every aspect of his appearance and personal history. He was a short, stout man with black hair that was beginning to grey at the temples, slicked back on his head in the manner of warriors, though it was obvious he was not one. He wore brown shoes of stained leather that rustled softly against the dirt of the streets, kicking up clouds of dust that lingered in the air even after he had passed. His pants were of stiff wool, dyed green and patched in many places. He wore a leather jerkin over a soiled white peasant's shirt, the cuffs of his sleeves rolled up and out of his way. Around his neck was a silver chain with a medallion attached to it that bore the image of a bear. He spoke with a gruff voice...“

P: “The TEA, ma'am.”

C: “Well you don't have to be rude about it. I was only filling you in on the relevant details.”

P: “I don't have all day, ma'am.”

C: “You do remind me of a lad I once knew, back when I used to frequent the palace in Camelyn...“

P: “Look, we'll send you a case of Blueberry tea, alright?”

C: “Oh...alright then, I suppose that will do nicely.”

P: “Do you have any other problems?”

C: “Well, there is this one other problem I have, but it's not with your tea. The other day, I was pouring myself a goblet of spiced wine. Only the wine had grown cold after being left on the windowsill for whatever reason. So I siezed hold of saidar. It was pure rapture...like opening all of my petals to the sun, for I am a flower. It was like floating in a river that tore along with great speed: resist it and you would be consumed by it. So I accepted it and was consumed by the sweet joy. I sent a tiny thread of fire into the pitcher to warm the wine. Soon, steam rose from the pitcher of gold, sunlight rebounding on the inset gems. I removed the pitcher from the stark Cairheinien plinth of the finest marble and poured myself a glass. But the use of saidar had turned the spices bitter...“

CLICK

C: “Hello? Hello? Wool-headed sheep-herder...”

Ik weet niet hoe het met u zit, maar ik heb bij “memoires” altijd het beeld van een dik, dik boekwerk, met een uitgebreide index. Niet zo bij deze memoires van Luc Van der Kelen, grote meneer in de journalistiek, twintig jaar lang auteur van dagelijkse opinie bij Het Laatste Nieuws, gerespecteerd in Vlaanderen, Brussel en Wallonië.

Koning Albert II en zijn vijf premiers belooft een leven in de Wetstraat en memoires van een commentator, maar op hier en daar glimpsen na komen we niet zo enorm veel te weten over de auteur – een heel klein beetje over het begin van zijn loopbaan, en uiteraard dat hij met alle protagonisten (op één mysterieuze na, waar hij de naam niet van wil zeggen) kan en kon spreken.

De kapstok zou volgens de titel van het boek Koning Albert II moeten zijn, maar soms voelt het aan alsof de rode draad Bart De Wever is: hij komt al ter sprake op bladzijde twee, en de allerlaatste zin op bladzijde 229 gaat over de fundamentele incompatibiliteit van nationalisme met democratie. Het stoort me niet, nu in begin 2014, maar ik vraag me af of het het boek niet erg gedateerd zal doen lijken binnen een aantal jaar. Of een aantal maanden, zelfs. 

Kapstok en rode draad: ‘t zijn woorden die van toepassing zijn. Het stoorde me niet, maar Van der Kelen springt van de hak op de tak. Wie een beredeneerd discours of een doorwrochte analyse verwacht, zal moeten hopen op een uitgebreider en minder chaotisch boek dan dit. Dit voelt eerder aan als een kruising tussen een reeks opiniestukken en een soort fireside chat van een man die veel meegemaakt heeft, en die daar graag nog eens over vertelt.

En hij is op een enkele uitzondering na (en uiteraard op Bart De Wever en N-VA na) verrassend mild: zijn vijf premiers zijn mensen, die stuk voor stuk hun best doen en respect verdienen, maar die stuk voor stuk ook steken laten vallen.

Dehaene was een visionair, die zich boertiger voordeed dan hij was, die stomweg over de Dioxinecrisis is gevallen, en die in zijn najaren verschrikkelijk hard geroeid heeft met de riemen die hij had voor Dexia en andere. Verhofstadt was gedreven, enthousiast, vernieuwend, en enorm boeiend, verloor de pedalen met De Gucht en het migrantenstemrecht, maar vond een nieuw leven in Europa.

Voor Leterme is hij misschien wel het meest kritisch: ja, was een enorm plichtsbewuste harde werker, en ja, er is begrip voor, maar toch: de manier waarop de CVP zich ten allen prijze uit de oppositie wou klauwen, heeft het land jaren verlamd en de N-VA aan de macht gebracht. Leterme's beleid was geen slécht beleid, het was gewoon géén beleid. En daar ligt de oorzaak van veel van de miserie sindsdien.

Herman Van Rompuy was nog geen jaar premier – een premierschap waar hij zelf van zegde: ik wil zo weinig mogelijk doen – en dus is er niet al te veel over te vertellen. Zeer intelligent, zeer grappig, en zeer gevaarlijk, volgens Van der Kelen. En perfect voor de job van president van Europa.

Di Rupo, tenslotte, krijgt van Van der Kelen misschien wel de meest gepassioneerde verdediging, zelfs al verliest zijn regering onvermijdelijk de pedalen nu de verkiezingen in aantocht zijn: misschien te veel een twijfelaar, misschien een te zachte heelmeester, maar de man die veruit het meeste risico nam van allevijf, door premier te worden.

Een boek vol mijmeringen. Van hoe het was, en hoe het misschien anders had gekund. Ik vond het een uur of twee aangename lectuur, zelfs al bleef ik wat op mijn honger zitten, dat het allemaal wat diepgaander en grondiger had gemogen. En dat ik eigenlijk graag wat meer te weten was gekomen over Van der Kelen zelf: die “een leven in de Wetstraat” in de titel had mij daar wel benieuwd naar gemaakt.

[Met dank aan Uitgeverij Manteau en bol.com om mij het boek gratis op te sturen, ha!]

Zo, kijk nu, er komt zowaar beterschap in Jordan's schrijven.

Ik had al bij het vorige boek de indruk dat er bij zijn uitgever eindelijk iemand besloten had om het overdreven trekken aan haar en platstrijken van rokken er uit te wippen, maar hier viel zowaar Faile (al een paar boeken de vleesgeworden irritante jaloezie) mee als karakter. En er was, in tegenstelling tot het vorige boek, zowaar een climax!

Niet dat alles koek en ei is: ook dit boek had op een derde van de pagina's kunnen geschreven worden, en ook hier worden er honderden (letterlijk, “honderden”) zij- en neven- en bij-personages ten tonele gevoerd die er eigenlijk niet echt toe doen (maar die vreemd genoeg wel allemaal een unieke naam krijgen, alsof er nérgens anders in de wereld iemand de naam “Mat” heeft).

Ik keek trouwens al een tijd uit naar de manier waarop één van de voorspellingen die op Mat betrekking hadden, zou uitkomen: teleurstellend. Er zijn een aantal personages die dingen voorspellen in dromen en dergelijke en er zijn vage voorspellingen van duizenden jaren geleden: die zijn proper ambigu en orakelachtig (van het genre “ge zult moeten sterven om te leven”, “als ge de rivier oversteekt, zal een groot rijk vallen”). En dan zijn er een aantal voorspellingen waar weinig twijfel over interpretatie is, genre “X zal trouwen met Y”, zoals in het geval van Mat. 

Maar in plaats dat dat dan organisch gebeurt, is het van “oh, de voorspelling zegt dat ik moet trouwen met Y, ik er zal dan maar beter verliefd op worden zeker?”

En met de voorspellingen van een ander personage, Min, is het nog erger: die ziet een aura met beelden rond sommige mensen, en als ze begrijpt wat de beelden zeggen, dan komt haar voorspelling altijd uit. Dus zitten we met een situatie dat het al voorspeld is sinds boek één dat Rand verliefd zal zijn op drie vrouwen en drie vrouwen op hem, en ah ja, dan is het polygamie, ‘t zal wel moeten zeker, à la guerre comme à la guerre. Of voorspelt ze een tweeling voor een personage, wat dan meteen een vrijgeleide is voor dat personage om om het even wat te doen tijdens haar zwangerschap want, ah ja, ik ga zeker een tweeling krijgen dus ik overleef de zwangerschap.

Afijn. Brandon Sanderson heeft ooit gezegd dat het altijd de bedoeling was om de reeks in één ruk uit te lezen, en niet boek per boek met maanden of jaren tussentijd. De man had gelijk: ook dit boek heb ik op geen tijd gelezen, zonder noemenswaardige verkeersdrempel tussen deel 8, deel 9 en deel 10.

Niet afgrijselijk slecht, zeker niet in de buurt van goed ook. Maar bon. Nog even en het wordt beter, verzekert men me.

Kan het nog trager dan boek 7? Jazeker! Ik overdrijf niet: meer dan 200 bladzijden aan een stuk zijn gebekvecht tussen een hele reeks vrouwen te paard op weg naar een boerderij.

(Alle verschillende Sea Folk-personages zijn trouwens van “interessant en intrigerend” in het begin ondertussen helemaal overgeslaan naar “arrogant en saai”. Bleh.)

Perrin is, euh, op weg naar ergens?, denk ik. En dan komt hij een resem Shaido tegen, maar niet vooraleer we pagina's en pagina's en pagina's en pagina's en pagina's en pagina's en pagina's en pagina's en pagina's (you get the point) gelezen hebben over al wat hij denkt en voelt. Mat is afwezig in het boek.

En Rand is omringd door mensen die hem eigenlijk geen van allen af kunnen. Little wonder, want ‘t is ondertussen ook een complete urk van een vent geworden.

Dóór al de nonsens lezend, is het wel ergens verfrissend om te zien hoe ingewikkeld het eigenlijk is: in tegenstelling tot veel andere boeken/reeksen, is het in Wheel of Time pijnlijk duidelijk dat iedere partij zijn of haar eigen agenda heeft. Zelfs een minuskule stadstaat als Mayene heeft nog zijn eigen waardigheid en zijn eigen intriges, en iedereen kijkt naar iedereen met meer dan veel wantrouwen.

Koppel dat aan een nominaal hoofdpersonage, Rand, die enerzijds de redder des mensheids zou kunnen zijn, maar anderzijds ook niet, waar de ene helft van de partijen (Seanchan, White Tower) controle over wil krijgen en die zelf ook iedereen wil/moet manipuleren om te krijgen wat hij wil, die een wapen maakt (Black Tower) waar hij eigenlijk nooit vat op heeft gehad, en die hoedanook langzamerhand krankzinnig lijkt te worden – da's wel boeiend, ergens.

Ik kan me ook geen reeks of boek voor de geest halen waar het concept van fog of war zo nadrukkelijk aanwezig is. In tegenstelling tot pakweg de raven van Song of Ice and Fire is er in Wheel of Time weinig of geen communicatie. Op een paar uizonderingen na, als er via de droomwereld Tel'aran'rhiod gecommunceerd wordt, weten zelfs de hoofdpersonages niet van elkaar af.

Absoluut niet aangeraden als boek op zich. Een geluk dat ik zeer snel kan lezen, en dat het boek zich bij uitstek leent tot snel lezen: ondanks het aantal woorden is, ahem, de informatie-densiteit bijzonder laag.

Dit is trouwens waar ik Wheel of Time opgegeven had, 15 jaar geleden. Benieuwd wat er mij nog te wachten staat.

Oh boy. Het wordt echt wel moeilijk om nog iets te schrijven. Euh ja, deel 7, precies de helft van de reeks. Het plot is zo ongeveer volledig stil gevallen. De omschrijvingen worden langer en langer, de vrouwelijke personages zijn nog karikaturaler dan ze al waren, idem voor de mannelijke.

Armen worden onder borsten gekruisd, kledij glad gestreken en wenkbrauwen gefronst  alsof er geen morgen is. Alle vrouwen bekvechten met elkaar, geen enkele man begrijpt geen enkele vrouw.

De reeks was begonnen met “Nynaeve is de sterkste Aes Sedai in duizend jaar of meer”, maar ondertussen zijn er al stapels en stapels nóg betere gevonden. En ze komen van overal: van over zee, op zee, in steden, verborgen, in het open... ugh. Telkens komen er mensen bij die kunnen channelen: eerst de Wise Women bij de Aiel, en dan bij de Seanchan, en dan de Sea Folk, en nu de Kin. En er komen maar personages bij, en personages bij, en geen enkele van de andere personages sterft (op een paar uitzonderingen na, maar zelfs dat is niet zeker).

De lichtheid wordt bij tijd en wijlen ook bijna ondraaglijk. Drie vrouwen zijn verliefd op Rand, en Rand op drie vrouwen, maar het wordt nooit meer dan soap opera, terwijl er toch ruimte is om daar ernstige dingen rond te bedenken? Of neem Mat, die tegen wil en dank het bed moet delen van een meer machtige, oudere vrouw. Dat is eigenlijk verkrachting, ook dáár zou toch iets interessants mee kunnen gedaan worden? Maar neen: andermaal niet meer dan soap opera kluten en esbattementen.

En toch, kijk, ik worstel er mij door. Het valt nog altijd veel beter mee dan ik me herinner – dat ik zeker weet dat ik tot het einde zal kunnen doorlezen, speelt daar zeker een enorm grote rol in. Ik kan me inbeelden dat als ik hier een jaar of meer had moeten wachten, om er dan op een dag of zo door te zijn en praktisch niéts van plotontwikkeling gehad te hebben en dan opnieuw een jaar zou moeten wachten, dat ik het dan opgegeven had, ja.

Kijk nu, bijna hetzelfde als Fires of Heaven: het had veel korter gekund, en de herhaling is zo overdreven dat het soms lachwekkend wordt. Knippenplak uit een review online:

This is another metropolitan-city-phonebook-sized novel with a potentially interesting story that is bogged down by its excruciatingly slow pace, regular insertions of backstory, constant descriptions of the garb of every major and minor character (garb which keeps getting smoothed, straightened, or otherwise adjusted), and too many mentions of expanses of bosoms, spankings, sitting on knees, sniffing, snorting, and braid yanking. (I swear, if I have to read “good stout Two-Rivers woolens” one more time...)

casual

sexism

casual racism

alle

eigenlijk

Black Tower